متکلمان و حکمای اسلامی در باب شرور، منشأ و علت وجود آن در عالم، اختلاف دیدگاه دارند. از دیدگاه اشاعره، خداوند خالق شر، اعم از طبیعی و اخلاقی است. معتزله عقیده دارندکه ساحت خداوند از خلق شر مضر و ظالمانه مبرا، و شر عالم، نسبی است؛ خداوند در جهان آخرت، شر طبیعی را با دادن «عوض» جبران خواهد کرد؛ آنان شر اخلاقی را نیز نتیجه اختیار انسان می دانند. فلاسفه اسلامی، خیر را امر ذاتی و کثیر و شر را امر عد...

برخی سرچشمۀ شُرور را اختیار انسان دانسته اند. یعنی آنچه از نظر انسان شر تلقی شده و به خدا نسبت داده می شود چیزی جز اَعمال و اَفعال ناشی از اختیار انسان نیست. صعود و سقوط آدمی در گرو اختیار اوست و همین امر است که منشأ بسیاری از شرور اخلاقی و طبیعی قلمداد می شود. اصولاً تلقی شَرورانه داشتن از حوادث، از یک سو، به جهل و ناآگاهی انسان در خصوص مصالح مکتوم آن باز می گردد و از سوی دیگر، به دلیل سوء استفاده ...

مسئله شر از مهم ترین مسائل فلسفه دین است. بر مبنای این مسئله، وجود شرور با سه صفت الهی یعنی علم مطلق، قدرت مطلق، و خیر مطلق بودن در تعارض است. جان فینبرگ، فیلسوف دین معاصر، مسئله شر را به دو مسئله فلسفی ـ کلامی و دینی تقسیم می کند و مسئله فلسفی ـ کلامی را نیز دارای دو صورت منطقی و قرینه ای می داند. او بر اساس مبانی خود درباره اختیار و نظریات اخلاقی به شر اخلاقی پاسخ می گوید. فینبرگ بر اساس نظم ...

سهروردی و سوئین‌برن در دو سنت فلسفی متفاوت به تأمل دربارۀ مسئله ‌شر پرداخته‌اند. راه‌حل‌های سهروردی در حل مسئله شررا می‌توان ذیل چهار‌نظریه ارائه کرد؛ نظریه عدمی دانستن شر، نظریه ملازمه شر و خیرهای برتر، نظریه ملازمه شروکمال و نظریه شر و اختیارآدمی. ‌‌سوئین‌برن در قبال شرور اخلاقی و طبیعی با توسل به دفاعیه و دادباوری (تئودیسه) دو راه‌حل اصلی‌ارائه می‌دهد: 1. دفاع مبتنی ‌بر اختیار 2. دفاع مبتنی ...

مسئلة شر از مهم‌ترین مسائل فلسفة دین است. بر مبنای این مسئله، وجود شرور با سه صفت الهی یعنی علم مطلق، قدرت مطلق، و خیر مطلق بودن در تعارض است. جان فینبرگ، فیلسوف دین معاصر، مسئلة شر را به دو مسئلة فلسفی ـ کلامی و دینی تقسیم می‌‌کند و مسئلة فلسفی ـ کلامی را نیز دارای دو صورت منطقی و قرینه‌‌ای می‌‌داند. او بر اساس مبانی خود دربارة اختیار و نظریات اخلاقی به شر اخلاقی پاسخ می‌‌گوید. فینبرگ بر اساس ...

مسئلة شر از مهم ترین مسائل فلسفة دین است. بر مبنای این مسئله، وجود شرور با سه صفت الهی یعنی علم مطلق، قدرت مطلق، و خیر مطلق بودن در تعارض است. جان فینبرگ، فیلسوف دین معاصر، مسئلة شر را به دو مسئلة فلسفی ـ کلامی و دینی تقسیم می کند و مسئلة فلسفی ـ کلامی را نیز دارای دو صورت منطقی و قرینه ای می داند. او بر اساس مبانی خود دربارة اختیار و نظریات اخلاقی به شر اخلاقی پاسخ می گوید. فینبرگ بر اساس نظم ...

گردآوری شماری از پرسشهای آغازین و چالشهای پدید آمده در موضوع خاستگاه شرور است که قرآن پژوهان در پرتو آیات قرآن، پاسخهای شایسته بدانها بدهند. شماری شرور را با وجود خدا و صفات او ناسازگار می بینند. شر تعریف مصداقی دارد نه مفهومی. شر به اخلاقی و فلسفی تقسیم می شود و برخی شر را به عاطفی، طبیعی، اخلاقی و مابعدالطبیعی تقسیم می کنند. عده ای شر را به شری که معلول اختیارو فعل انسان، اختیارو فعل انسان با...

ازجمله مباحثِ محوریِ اندیشه آگوستین بحث درباره اراده و ارتباط آن با مسئله شر است. او وارث مفهوم اراده به روایت رواقیون است که آن را با فلسفه نوافلاطونی صورت­بندی کرده است. سخن مشهور درباره نظر آگوستین این است که خود شر امری عدمی است و لذا در مورد شرور اخلاقی، عدم اراده به خیر عین شر محسوب می­شود. به این ترتیب، از نظر او قصد صحیح و یا ناصحیح در اراده، عامل اصلی بروز شر در افعال آدمی است. اراده بر ...

در نوشتار حاضر مفهوم جدید ارادۀ نیک کانت بررسی می‌شود؛ مفهومی که حاصل تأمل در نظریۀ شر ریشه‌ای اوست. بر اساس نظر کانت، تمامی انسان‌ها به‌دلیل وجود تمایل به شر در نهادشان شرورند. انسان‌ها اگرچه موجوداتی عاقل محسوب می‌شوند، در عین حال به‌دلیل ماهیت محسوسشان محدود هم هستند و این محدودیت آنها موجب می‌شود انگیزه‌های حسی خود را بر قانون اخلاقی ترجیح دهند. از نظر کانت این همان امری است که سبب تولد شر ...